Nội dung Đêm đông

  • Đoạn đầu miêu tả quang cảnh hiu quạnh, cô đơn của người lữ khách - tác giả - trong đêm đông.
Chiều chưa đi màn đêm rơi xuống.Đâu đấy buông lững lờ tiếng chuông.Đôi cánh chim bâng khuâng rã rời.Cùng mây xám về ngang lưng trời.Thời gian như ngừng trong tê tái.Cây trút lá cuốn theo chiều mây.Mưa giăng mắc nhớ nhung, tiêu điều.Sương thướt tha bay, ôi đìu hiu!
  • Đoạn sau thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của tác giả, gồm hai lần điệp khúc.

Đoạn điệp khúc thứ nhất thể hiện niềm thương cảm tới những số phận giống bản thân tác giả trong đêm đông: ca nhi, thi nhân, chinh phu, chinh phụ.

Đêm đông, xa trông cố hương buồn lòng chinh phu.Đêm đông, bên song ngẩn ngơ kìa ai mong chồng.Đêm đông, thi nhân lắng nghe tâm hồn tương tư.Đêm đông, ca nhi đối gương ôm sầu riêng bóng.

Sau điệp khúc là sáu câu tả về gió được coi là hay nhất:

Gió nghiêng, chiều say,Gió lay ngàn cây,Gió nâng thuyền mây.Gió reo sầu miên,Gió đau niềm riêng,Gió than triền miên.

Đoạn điệp khúc và kết thúc bài thể hiện cảm xúc thương chính bản thân mình và ước mong của tác giả trong đêm đông:

Đêm đông, ôi ta nhớ nhung đường về xa xa. Đêm đông, ta mơ giấc mơ gia đình, yêu đương Đêm đông, ta lê bước chân phong trần tha phương. Có ai thấu tình cô lữ, đêm đông không nhà.